เราเคยได้ยินคำว่าไทยแลนด์ 4.0 กันมาตลอดทั้งในเรื่องของเทคโนโลยีและอินเทอร์เน็ต แต่คุณรู้ไหมว่าระบบโรงงานเองก็มีคำว่า “โรงงาน 4.0” เข้ามาเกี่ยวข้องด้วยเช่นกัน แต่โรงงาน 4.0 หรือ Smart Factory คืออะไร? ประเทศไทยของเราก้าวไปถึงยุค 4.0 ในวงการอุตสาหกรรมหรือยัง วันนี้เราจะมาติดตามไปพร้อมกัน
โรงงานที่ได้ชื่อว่าเป็นโรงงาน 4.0 หรือเป็นโรงงานอัจฉริยะ (Smart Factory) คือ การนำระบบปัญญาประดิษฐ์อัตโนมัติ (AI) และหุ่นยนต์เข้ามามีส่วนร่วมในส่วนต่าง ๆ ของโรงงาน ไม่เฉพาะแค่ในส่วนของการผลิตเท่านั้น แต่เป็นการใช้ระบบอัจฉริยะเพื่อควบคุมการทำงานในหลายระบบ เช่น ระบบควบคุมไฟฟาและแสงสว่างให้สอดคล้องกับเวลาทำงาน ระบบความปลอดภัยที่จะมีการแจ้งเตือนไปยัง รปภ. หรือส่งสัญญาณเตือนเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน ระบบควบคุมสภาพแวดล้อมในการทำงาน ไปจนถึงการใช้ Big data เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการนำหุ่นยนต์มาช่วยในการผลิตเพื่อลดภาระงานของแรงงานมนุษย์และเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพให้การผลิตมากยิ่งขึ้นด้วย
หลายคนอาจเคยกังวลว่าหากมีการนำระบบ AI หรือหุ่นยนต์เข้ามาใช้งานแล้วจะเกิดแรงต่อต้านจากพนักงานเดิม แต่อันที่จริงทั้งแรงงานมนุษย์และ AI สามารถทำงานด้วยกันได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยผู้ประกอบการอย่างเราต้องสนับสนุนให้มีการฝึกอบรมพนักงานเพื่อให้สามารถใช้งานระบบ AI หรือควบคุมการทำงานของหุ่นยนต์ได้ โดยให้พนักงานทุกคนในโรงงานมีส่วนร่วมกับการฝึกอบรมที่เหมาะสมกับหน้าที่ของแต่ละคน การฝึกอบรมนอกจากจะช่วยให้พนักงานสามารถปรับตัวเข้ากับระบบของโรงงาน 4.0 ได้แล้ว ยังเป็นการเพิ่มทักษะที่จำเป็นต่อตัวพนักงานเองในอนาคตอีกด้วยค่ะ
จากผลวิจัยของสถาบันหุ่นยนต์ภาคสนาม มหาวิทยาลัยพระจอมเกล้ากรุงธนบุรี เผยว่า มีผู้ประกอบการร้อยละ 15 เท่านั้นที่นำระบบ AI และหุ่นยนต์มาใช้ในโรงงาน ส่วนผู้ประกอบการอีกร้อยละ 85 ที่เหลือแม้จะมีศักยภาพแต่ก็อาจต้องใช้เวลาประมาณ 10 ปีในการพัฒนาไปสู่ระบบ Smart Factory
ส่วนผู้อำนวยการสถาบันไทย-เยอรมัน กล่าวว่า อุตสาหกรรมบางประเภทในไทยยังอยู่ในยุค 2.3-2.5 โดยเฉลี่ย บางอุตสาหกรรมอยู่ยุค 3 แล้วอย่างยานยนต์ ซึ่งปัจจัยที่ทำให้อุตสาหกรรมแต่ละประเภทพัฒนาไม่พร้อมกันเป็นเพราะอุตสาหกรรมปลายน้ำเป็นตัวดึง ยิ่งมีการแข่งขันสูงก็ยิ่งจำเป็นต้องใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วย
ส่วนในเรื่องของเวลาและเงินทุนในการเข้าสู่โรงงาน 4.0 ก็ขึ้นอยู่กับพื้นฐานของอุตสาหกรรมนั้น ๆ แต่ปัญหาหลักจะอยู่ที่ผู้ประกอบการ SME ซึ่งอาจจะยังมีข้อจำกัดว่าจะตัดสินใจยังไงในการเปลี่ยนระบบไปสู่ Smart Factory โดยผู้อำนวยการฯ แนะนำว่า การจะเป็น Smart Factory ได้ ต้องมีทั้งส่วนหน้าบ้าน ในบ้าน และหลังบ้าน อาจจะเริ่มจากการทำเป็น Low cost ก่อนก็ได้ พร้อมตรงไหนก็ทำตรงนั้นก่อน เนื่องจากใน 4 ปีหากผู้ประกอบการ SME ไม่ลงทุน จะได้รับผลกระทบด้านการแข่งขันอย่างมาก
จะเห็นได้ว่าการพัฒนาไปสู่โรงงาน 4.0 Smart Factory ไม่ใช่เรื่องไกลตัวของผู้ประกอบการโรงงานอีกต่อไป อีกทั้งยังไม่ใช่เรื่องของผู้ประกอบการเท่านั้น ยังเป็นเรื่องของทุกๆฝ่ายที่เกี่ยวข้อง ไม่ว่าจะเป็นการสนับสนุนจากภาครัฐ สถาบันการศึกษา และสถาบันการเงิน ก็มีส่วนอย่างมากในการสร้างความรู้ ความเข้าใจ และเงินทุนสนับสนุนเพื่อให้เกิดโรงงาน 4.0 ขึ้นในประเทศไทย
บริษัท อิทธิฤทธิ์ เทคโนโลยี จํากัด
ที่อยู่: 24 ถนนสุขาภิบาล 5 แขวงท่าแร้ง เขตบางเขน กรุงเทพมหานคร 10220
โทรศัพท์: 0-2519-8153
Email: sales@itthirittechnology.com
LINE @itthiritiot
Facebook : Itthirit Technology - IoT, Industry 4.0, Monitoring System, RTU